Eficacia de los modelos inmersivos de comunicación y estructura de la información vinculados al compromiso socialestudio de caso de AJ Contrast

  1. Rodríguez-Fidalgo, M.ª Isabel 1
  2. Paíno-Ambrosio, Adriana 1
  1. 1 Universidad de Salamanca
    info

    Universidad de Salamanca

    Salamanca, España

    ROR https://ror.org/02f40zc51

Revista:
Anàlisi: Quaderns de comunicació i cultura

ISSN: 0211-2175 2340-5236

Any de publicació: 2022

Títol de l'exemplar: Tendències en la digitalització del periodisme

Número: 66

Pàgines: 63-80

Tipus: Article

DOI: 10.5565/REV/ANALISI.3450 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAccés obert editor

Altres publicacions en: Anàlisi: Quaderns de comunicació i cultura

Resum

Els mecanismes que fan possible la narració immersiva són el centre d’atenció d’aquest estudi. Partint dels models immersius de comunicació i estructura de la informació, que plantegen una reformulació dels paràmetres clàssics comunicatius, s’analitza la seva aplicació als projectes desenvolupats pel laboratori d’innovació Al Jazeera Contrast, que des de fa anys aposta fortament per la utilització d’aquestes tecnologies dins del camp del periodisme immersiu. Mitjançant la utilització de la tècnica metodològica de l’anàlisi de contingut, es pretén comprovar l’eficàcia comunicativa (model de comunicació i estructura immersiva) de l’esmentat objecte d’estudi i la seva relació amb la variable de compromís social. Els resultats d’aquesta recerca constaten la vigència dels models immersius proposats i incideixen en els canvis que introdueix aquest tipus de narració i que afecten especialment el «quan» i l’«on» de la informació. En aquestes diferències és on es focalitza la discussió sobre el major o menor grau de compromís social d’aquestes peces immersives en obrir un nou diàleg sobre l’enfocament etnogràfic que podria aplicar-se a aquesta mena de produccions.

Referències bibliogràfiques

  • AL JAZEERA (2020). AJ Contrast is Al Jazeera’s Emmy-nominated immersive storytelling and media innovation studio. Recuperado de https://ajcontrast.com/about [Fecha de consulta: 21/05/2021].
  • AL JAZEERA CONTRAST (2020). Creator initiatives. Recuperado de https://ajcontrast.com/contrast-creator-initiatives [Fecha de consulta: 21/05/2021].
  • BARDIN, L. (1996). Análisis de contenido. Madrid: Akal.
  • BARREDA-ÁNGELES, M.; ALEIX-GUILLAUME, S. y PEREDA-BAÑOS, A. (2020). «An “Empathy Machine” or a “Just-for-the-Fun-of-It” Machine?: Effects of Immersion in Nonfiction 360-Video Stories on Empathy and Enjoyment». Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 23 (10), 683-688. http://doi.org/10.1089/cyber.2019.0665
  • BENÍTEZ, M. J. y HERRERA, S. (2017). «El reportaje inmersivo a través de vídeo en 360º: Caracterización de una nueva modalidad de un género periodístico clásico». En: LARA, A. de y ARIAS, F. (eds.). Mediamorfosis: Perspectivas sobre la innovación en periodismo. Elche: Universidad Miguel Hernández, 196-212.
  • BENÍTEZ, M. J.; PÉREZ-SEIJO, S. y HERRERA-DAMAS, S. (2021). «Ethics in 360-Degree Immersive Journalism». En: LUENGO, M. y HERRERA, S. (eds.). News Media Innovation Reconsiderer. Wiley Blackwell, 55-72.
  • BUJIĆ, M.; SALMINEN, M.; MACEY, J. y HAMARI, J. (2020). «“Empathy machine”: How virtual reality affects human rights attitudes». Internet Research, 30 (5), 1407-1425. https://doi.org/10.1108/INTR-07-2019-0306
  • CAEROLS, R.; SIDORENKO, P. y GARRIDO, P. (2020). «Towards a model of narrative in immersive journalism». Revista Latina de Comunicación Social, 75, 341-365. https://doi.org/10.4185/RLCS-2020-1430
  • CEUTERICK, M. e INGRAHAM, C. (2021). «Immersive storytelling and affective ethnography in virtual reality». Review of Communication, 21 (1), 9-22. https://doi.org/10.1080/15358593.2021.1881610
  • COLUSSI, J. y REIS, T. R. (2020). «Periodismo inmersivo: Análisis de la narrativa en aplicaciones de realidad virtual». Revista Latina de Comunicación Social, 77, 19-32. https://doi.org/10.4185/RLCS-2020-1447
  • CUMMINGS, J. J.; TSAY-VOGEL, M.; CAHILL, T. J. y ZHANG, L. (2021). «Effects of immersive storytelling on affective, cognitive, and associative empathy: The mediating role of presence». New Media & Society (2 de febrero). https://doi.org/10.1177/1461444820986816
  • DE LA PEÑA, N.; WEIL, P.; LLOBERA, J.; GIANNOPOULOS, E.; POMÉS, A.; SPANIANG, B.; FRIEDMAN, D.; SANCHEZ-VIVES, M. V. y SLATER, M. (2010). «Immersive journalism: Immersive virtual reality for the first-person experience of news». Presence: Teleoperators and Virtual Enviroments, XIX (4), 291-301. https://doi.org/10.1162/PRES_a_00005
  • DE LA TORRE-ESPINOSA, M. (2019). «Problemas de narratividad en el audiovisual en 360º». En: SIERRA, F. y ALBERICH, J. (eds.). Epistemología de la comunicación y cultura digital: Retos emergentes. Granada: Editorial de la Universidad de Granada, 357-366.
  • GONZÁLEZ, S.; SÁNCHEZ, R.; ALONSO, Ó.; JUANES, J. A. y GARCÍA-PEÑALVO, F. J. (2020). «Nextmed: Automatic Imaging Segmentation, 3D Reconstruction, and 3D Model Visualization Platform Using Augmented and Virtual Reality». Sensors, 20 (10), 2962. https://doi.org/10.3390/s20102962
  • GREEN, D. P.; ROSE, M.; BEAVAN, C.; FARMER, H.; CARTER, K. y FRASER, D. S. (2020). «‘You wouldn’t get that from watching TV!’: Exploring audience responses to virtual reality non-fiction in the home». Convergence, 1-25. https://doi.org/10.1177/1354856520979966
  • JONES, S. (2017). «Disrupting the narrative: Immersive journalism in virtual reality». Journal of Media Practice, 18 (2-3), 171-185. https://doi.org/10.1080/14682753.2017.1374677
  • JONES, S. (2020). «Global perspectives of immersive journalism». En: USKALI, T.; GYNNILD, A.; JONES, S. y SIRKKUNEN, E. (eds.). Immersive Journalism as Storytelling. Nueva York: Routledge, 37-46.
  • KUKKAKORPI, M. y PANTTI, M. (2020). «A Sense of Place: VR Journalism and Emotional Engagement». Journalism Practice. https://doi.org/10.1080/17512786.2020.1799237
  • MABROOK, R. (2021). «Between Journalist Authorship and User Agency: Exploring the Concept of Objectivity in VR Journalism». Journalism Studies, 22 (2), 209-224. https://doi.org/10.1080/1461670X.2020.1813619
  • MARTÍNEZ-CANO, F.-J.; IVARS-NICOLÁS, B. y MARTÍNEZ-SALA, A.-M. (2020). «Ubicuidad dual: Base para la efectividad del VR Cinema como herramienta prosocial. Análisis de Hunger in L.A. y After Solitary». Perspectivas de la Comunicación, 13 (1), 155-179. http://dx.doi.org/10.4067/S0718-48672020000100155
  • PAÍNO, A. y RODRÍGUEZ, M. I. (2019). «Proposal for a new communicative model in immersive journalism». Journalism (16 de agosto). https://doi.org/10.1177/1464884919869710
  • PAÍNO-AMBROSIO, A. y RODRÍGUEZ-FIDALGO, M. I. (2019). «Propuesta de “géneros periodísticos inmersivos” basados en la realidad virtual y el vídeo en 360º». Revista Latina de Comunicación Social, 74, 1132-1153. https://doi.org/10.4185/RLCS-2019-1375
  • PÉREZ-SEIJO, S. (2021). «Uso del vídeo 360º por los medios nativos digitales: Análisis exploratorio de los primeros pasos en el ecosistema periodístico español». Profesional de la Información, 30 (3), e300304. https://doi.org/10.3145/epi.2021.may.04
  • PÉREZ-SEIJO, S. y GARCÍA-OROSA, B. (2020). «Use of 360-Degree Video in Organizational Communication: Case Study of Humanitarian Aid NGOs». En: VÁZQUEZ-HERRERO, J.; DIREITO-REBOLLAL, S.; SILVA-RODRÍGUEZ, A. y LÓPEZ-GARCÍA, X. (eds). Journalistic Metamorphosis: Studies in Big Data, 70. Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-36315-4_8
  • RODRÍGUEZ-FIDALGO, M. I. y PAÍNO-AMBROSIO, A. (2020a). «Situación actual de los géneros periodísticos inmersivos: Análisis de las producciones informativas en RV y vídeo en 360º entre 2018 y 2020». Estudios sobre el Mensaje Periodístico, 26 (4), 1569-1582. http://dx.doi.org/10.5209/esmp.68660
  • RODRÍGUEZ-FIDALGO, M. I. y PAÍNO-AMBROSIO, A. (2020b). «Use of virtual reality and 360° video as narrative resources in the documentary genre: Towards a new immersive social documentary?». Catalan Journal of Communication & Cultural Studies, 12 (2), 239-255. https://doi.org/10.1386/cjcs_00030_1
  • RUEDA, J. y LARA, F. (2020). «Virtual Reality and Empathy Enhancement: Ethical Aspects». Frontiers in Robotics and AI Virtual Environments, 7, 1-18. https://doi.org/10.3389/frobt.2020.506984
  • RYAN, M. L. (2019). «¿La narrativa en la realidad virtual?: Anatomía de un sueño renacido». En: SÁNCHEZ-MESA, D. (ed.). Narrativas transmediales: Las metamorfosis del relato en los nuevos medios digitales. Barcelona: Gedisa, 59-83.
  • SÁNCHEZ, A. L. (2020). «Can Immersive Journalism Enhance Empathy?». Digital Journalism, 8 (2), 213-228. https://doi.org/10.1080/21670811.2017.1389286
  • SÁNCHEZ, A. L. y UTNE, T. (2019). «Ethics Guidelines for Immersive Journalism». Frontiers in Robotics and AI Virtual Environments, 6 (28), 1-13. https://doi.org/10.3389/frobt.2019.00028
  • SCHÄBITZ, T.; PLANER, R. y GODULLA, A. (2021). Proposing a Phase Model for 360° VR Journalism: Resources and Challenges of Production. Recuperado de https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-71553-8 [Fecha de consulta: 21/05/2021].
  • SHIN, D. (2018). «Empathy and embodied experience in virtual environment: To what extent can virtual reality stimulate empathy and embodied experience?». Computers in Human Behavior, 78, 64-73. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.09.012
  • SIDORENKO, P.; HERRANZ, J. M. y MOLINA, M. (2020). «Evolución del periodismo inmersivo en España, desde su inicio hasta la pandemia por COVID-19». Estudos em Comunicaçao, 31, 69-94. https://doi.org/10.25768/20.04.03.31.04
  • STEINFELD, N. (2020). «To Be there when it Happened: Immersive Journalism, Empathy, and Opinion on Sexual Harassment». Journalism Practice, 14 (2), 240-258. https://doi.org/10.1080/17512786.2019.1704842
  • STUDT, E. (2021). «Virtual reality documentaries and the illusion of presence». Studies in Documentary Film, 15 (2), 175-185. https://doi.org/10.1080/17503280.2021.1923147
  • WU, H.; CAI, T.; LUO, D. y ZHANG, Z. (2021a). «Design and development of an immersive virtual reality news application: A case study of the SARS event». Multimedia Tools and Applications, 80, 2773-2796. https://doi.org/10.1007/s11042-020-09863-w
  • WU, H.; CAI, T.; LUO, D. y ZHANG, Z. (2021b). «Immersive virtual reality news: A study of user experience and media effects». International Journal of Human-Computer Studies, 147. https://doi.org/10.1016/j.ijhcs.2020.102576
  • YEUNG, A. W. K.; TOSEVSKA, A.; KLAGER, E.; EIBENSTEINER, F.; LAXAR, D.; STOYANOV, J.; GLISIC, M.; ZEINER, S.; KULNIK, S. T.; CRUTZEN, R.; KIMBERGER, O.; KLETECKA-PULKER, M.; ATANASOV, A. G. y WILLSCHKE, H. (2021). «Virtual and Augmented Reality Applications in Medicine: Analysis of the Scientific Literature». Journal of Medical Internet Research, 23 (2), e25499. https://doi.org/10.2196/25499