Las invisibles lenguas de la migración: la identidad lingüística rumana en el paisaje lingüístico del levante español

  1. Amorós Negre, Carla 1
  2. Mocanu, Vasilica
  1. 1 Universidad de Salamanca
    info

    Universidad de Salamanca

    Salamanca, España

    ROR https://ror.org/02f40zc51

Libro:
Migración, pluricentrismo y acomodación. Nuevas perspectivas desde la lengua española
  1. Rolf Kailuweit (ed. lit.)
  2. Eva Staudinger (ed. lit.)
  3. Sandra Schlumpf (ed. lit.)

Editorial: Rombach Science

ISBN: 9783968218779

Año de publicación: 2023

Páginas: 59-88

Tipo: Capítulo de Libro

DOI: 10.5771/9783968218779-59 GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Resumen

Desde los años noventa del siglo XX, los estudios de paisaje lingüístico constituyen una importante herramienta de análisis discursivo y sociolingüístico. En esta época de la modernidadtardía (Giddens 1990) o hipermodernidad (Heller 2006), estos paisajes reflejan más que nuncael multilingüismo y la hibridación, dando también entrada a las lenguas de la migración. Estetrabajo se dedica, precisamente, a explicar y contextualizar sociopolíticamente la presencia oausencia del rumano como lengua de origen del grupo de migrantes mayoritario del litoralmediterráneo. Para ello, se adopta un enfoque cualitativo, semiótico y etnográfico en el análisisdel paisaje lingüístico de dos ciudades pertenecientes a diferentes comunidades autónomas,territorios oficialmente bilingües de España: Castelló de la Plana (País Valenciano) y Lleida(Cataluña). Esta aproximación nos permite analizar y explicar el valor que diferentes actoressociales otorgan a la lengua rumana a través de los diferentes espacios sociolingüísticos urbanosde estas regiones.

Referencias bibliográficas

  • Amorós Negre, Carla (2022). Romanian migrant families in Castelló de la Plana (Spain): parental language ideologies and practices. En: Adil Moustaui/David Poveda (eds.). Sociolinguistic Studies. Special Issue Family Language Policy and Family Sociolinguistic Order in a Neoliberal Context. 16 (2–3), 257–278. https://doi.org/10.1558/SOLS. 22395.
  • Backhaus, Peter (2007). Linguistic Landscapes: A Comparative Study of Urban Multilingualism in Tokyo. Clevedon/Buffalo/Toronto: Multilingual Matters.
  • Baldoni, Emiliana (2010). La migración de Rumanía: Nuevos y antiguos escenarios para la movilidad. Obets. Revista de Ciencias Sociales 5(2), 175–199.
  • Barni, Monica/Carla Bagna (2010). Linguistic Landscapes and Language Vitality. En: Elana Shohamy/Eliezer Ben-Rafael/Monica Barni (eds.). Linguistic Landscape in the City. Clevedon: Multilingual Matters, 3–18.
  • Blackwood, Robert/Elizabeth Lanza/Hirut Woldemariam (2016). Negotiating and Contesting Identities in Linguistic Landscapes. London/New York: Bloomsbury.
  • Blackwood, Robert/Stefania Tufi (2015). The Linguistic Landscape of the Mediterranean: French and Italian Coastal Cities. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
  • Blommaert, Jan (2010). The Sociolinguistics of Globalization. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Blommaert, Jan (2013). Ethnography, Superdiversity and Linguistic Landscapes Chronicles of Complexity. Bristol: Multilingual Matters.
  • Blommaert, Jan/Ico Maly (2014). Ethnographic Linguistic Landscape Analysis and Social Change: A Case Study. Tilburg Papers in Culture Studies 100.
  • Bodoque, Anselm (2008). La política linguistic dels governs valencians (1983-2008): Un estudi de polítiques publiques. València: Universitat de València.
  • Bourdieu, Pierre (1977). Outline of a Theory of Practice. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Bucur, Elena Ramona (2012). Redes migratorias rumanas en España. Estrategias y territorios de vida en Castellón. Tesis doctoral no publicada.
  • Calvet, Louis-Jean (1994). Les Voix de la ville: introduction à la sociolinguistique urbaine. Paris: Payot.
  • Calvi, María Victoria (2018). Paisajes lingüísticos hispánicos: panorama de estudios y nuevas perspectivas. LynX. Panorámica de Estudios Lingüísticos 17, 5–58.
  • Calvi, María Victoria/Marcella Uberti-Bona (2020). Negotiating languages, identities and space in Hispanic linguistic landscape in Milan. En: Laura Morgenthaler García/Carla Amorós-Negre (eds.). Special Issue, Migration and glottopolitics in the Spanish-speaking world. Journal of Multilingual and Multicultural Development 41(1), 25–44.
  • Canagarajah, Suresh (2006). Ethnographic Methods in Language Policy En: Thomas Ricento (ed.). An Introduction to Language Policy. Theory and Method. Oxford: Blackwell Publishing, 153–169.
  • Cohen, Robin (2008). Global diasporas: An introduction. London/New York: Routledge.
  • Faist, Thomas (2013). The mobility turn: a new paradigm for the social sciences. Journal of Ethnic and Racial Studies 36(11), 1637–1646.
  • Giddens, Anthony (1990). The Consequences of Modernity. Stanford: Stanford University Press.
  • Glick Schiller, Nina/Linda Bosch/Cristina Blanc-Szanton (1992). Transnationalism: A New Analytic Framework for Understanding Migration. Annals of the New York Academy of Sciences 645, 1–24.
  • Gugenberger, Eva/Clare Mar-Molinero (2018). Introducción. El impacto lingüístico de la migración transnacional y la migración de retorno en, desde y hacia el espacio iberorrománico. Revista Internacional de Lingüística Iberoamericana 31, 7–12.
  • Heller, Monica (ed.) (2006). Linguistic Minorities and Modernity. A Sociolinguistic Ethnography. London: Bloomsbury.
  • Heller, Monica (2010). The Commodification of Language. Annual Review of Anthropology 39, 101–114.
  • Jaworski, Adam/Crispin Thurlow (2010). Introducing semiotic landscapes. En: Jaworski, Adam/Crispin Thurlow (eds.). Semiotic Landscapes. Language Image, Space. London: Continuum, 1–41.
  • Kailuweit, Rolf (2019). Linguistic landscapes and regional languages in Southern France —a neo-semiotic approach to placemaking conflicts. En: Monica Castillo Lluch/Rolf Kailuweit/Claus D. Pusch (eds.). Linguistic Landscape Studies. The French Connection. Freiburg: Rombach Verlag, 131–161.
  • Kallen, Jeffrey (2011). Changing Landscape: Language, Space and Policy in the Dublin Linguistic Landscape. En: Adam Jaworski/Crispin Thurlow (eds.). Semiotic Landscapes. Language Image, Space. London: Continuum, 41–58.
  • Landry, Rodrigue/Richard Y. Bourhis (1997). Linguistic landscape and ethnolinguistic vitality: an empirical study. Journal of Language and Social Psychology 6, 23–49.
  • Lefebvre, Henri (1968). Le droit à la ville. Paris: Editions Anthropos.
  • Li, Wei (2018). Translanguaging as a Practical Theory of Language. Applied Linguistics 39(1), 9–30.
  • Malinowski, David/Stefania Tufi (2020). Reterritorializing Linguistic Landscapes: Questioning Boundaries and Opening Spaces. London: Bloomsbury.
  • Marcu, Silvia (2013). La movilidad transfronteriza de rumanos en España en tiempos de crisis. Revista Internacional de Sociología 71(1), 115–141.
  • Martín Rojo, Luisa (2012). Paisajes lingüísticos de la indignación. Prácticas comunicativas para tomar las plazas. Anuari del Conflicte Social, 275–302.
  • Moustaoui, Adil (2018). Recontextualización sociolingüística y superdiversidad. El árabe en el paisaje lingüístico del barrio de Lavapiés en Madrid. Lingue e Linguaggi 25, 197–225.
  • Moustaoui, Adil (2020). Making children multilingual: language policy and parental agency in transnational and multilingual Moroccan families in Spain. En: Laura Morgenthaler García/Carla Amorós-Negre (eds.). Special Issue, Migration and glottopolitics in the Spanish-speaking world. Journal of Multilingual and Multicultural Development 41(1), 108–120.
  • Muñoz Carrobles, Miguel (2012). Lenguas y literaturas en contacto en contexto urbano: el caso de la comunidad rumana de Madrid. Tesis doctoral no publicada. Universidad Complutense de Madrid. https://eprints.ucm.es/id/eprint/18102/1/T34230.pdf [20/07/2022]
  • Pavlenko, Aneta/Adrian Blackledge (eds.). (2004). Negotiation of identities in multilingual contexts. Clevedon: Multilingual Matters.
  • Pérez Cantador, Yara (2020). An Approach to Studying the Sociolinguistic Integration of Romanian Immigrants Residing in the Community of Madrid. Languages 5(3), 1–12.
  • Piqueras, Andrés (2007). Capital, migraciones e identidades. Inmigración y sociedad en el País Valenciano: el caso de Castelló. Castelló: Universitat Jaume I.
  • Pradilla, Miquel Àngel (2004). El laberintvalencià. Apunts per a una sociolingüística del conflicte. Benicarló: Onada.
  • Pradilla, Miquel Àngel (2015). La catalanofonia. Una comunitat del segle XXI a la recerca de la normalitat lingüística. Barcelona: Institut d’ Estudis Catalans.
  • Prego, Gabriela/Luz Zas (2018). Paisaje lingüístico. Un recurso TIC, TAC, TEP para el aula. Lingua e linguaggi 25, 277–295.
  • Prego, Gabriela (2021). Escalas sociolingüísticas. En: Luisa Martín Rojo/Joan Pujolar (eds.). Claves para entender el multilingüismo contemporáneo. Zaragoza: Prensas de la Universidad de Zaragoza/Editorial UOC, 91–129.
  • Pujolar, Joan/Maite Puigdevall (2015). Linguistic mudes: how to become a new speaker in Catalonia. International Journal of the Sociology of Language 231, 167–187.
  • Sáez Rivera, Daniel/Monica Castillo Lluch (2012). The Human and Linguistic Landscape of Madrid (Spain). En: Christine Hélot/Monica Barni/Rodi Jansens/Carla Bagna (eds.). Linguistic Landscapes, Multilingualism and Social Change. Frankfurt am Main: Lang, 309–328.
  • Sáez Rivera, Daniel (2015). Viajes lingüísticos de ida y vuelta: el español de los dominicanos en Madrid y su plasmación en el Paisaje Lingüístico. En: Jessica Barzen/Hanna Lene Geiger/Silke Jansen (eds.). La Española. Isla de Encuentros. Hispaniola —Island of Encounters. Tübingen: Narr, 171–195.
  • Scollon, Ron/Suzie Wong Scollon (2003). Discourses in place. Languages in the Material World. London: Routledge.
  • Shohamy, Elana/Durk Gorter (eds.) (2009). Linguistic Landscape. Expanding the Scenery. New York/London: Routledge.
  • Shohamy, Elana/Eliezer Ben-Rafael/Monica Barni (eds.) (2010). Linguistic Landscape in the City. Bristol: Multilingual Matters.
  • Strubell, Miquel (1994). Catalan in Valencia: The story of an attempted secession. En: Georges Lüdi (ed.). Sprachstandardisierung. 12 Kolloquium der Schweizerischen Akademie der Geistes- und Sozialwissenschaften. Freiburg: Universitätsverlag Freiburg, 229–254.
  • Van Mensel, Luk/Mieke Vandenbroucke/Robert Blackwood (2016). Linguistic landscapes. En: Ofelia Garcia/Massimiliano Spotti/Nelson Flores (eds.). The Oxford Handbook of language and society. Oxford: Oxford University Press, 423–450.
  • Vertovec, Steven (2007). Super-diversity and its implications. Ethnic and Racial Studies 30(6), 1026–1056.
  • Woolard, Kathryn A. (1998). Introduction: Language Ideology as a Field of Inquiry. En: Bambi B. Schieffelin/Kathryn A. Woolard/Paul V. Kroskrity (eds.). Language Ideologies: Practice and Theory. Oxford: Oxford University Press, 3–47.